Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yıl etkinlikleri kapsamında Üniversitemiz Mimarlık Fakültesi tarafından başlatılan mimarlık mirasını incelemeye ve anlamaya yönelik seminerler dizisinin ilki gerçekleştirildi. Bu kapsamda Gazi Eğitim Fakültesi İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Paşa Tevfik Cephe “Cumhuriyet'in İlk Eğitim Kurumu: Orta Muallim Mektebinden Gazi Üniversitesi'ne” adlı bir seminer verdi.
Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölüm Başkanı Prof. Dr. İdil Ayçam açılış konuşmasında, kökleri Cumhuriyetin ilk yıllarına dayanan, adını Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ten alan Gazi Üniversitesi’nin önemli bölümleri arasında yer alan mimarlık bölümü olarak ülkesini, milletini seven, gelişen eğitim sistemiyle çağdaş bilgi ve becerilerle donanmış, alanına hakim, disiplinlerarası çalışma, üretme potansiyeli yüksek, yaratıcı ve yenilikçi yaklaşımları benimseyen, üretken ve çalışkan mimarlar yetiştirmeyi hedeflediklerini belirtti. Böylesine köklü bir bölüm olarak Cumhuriyetin 100. yılında gerçekleştirdikleri etkinlikler için ayrı bir heyecan duyduklarını vurgulayan Prof. Dr. Ayçam, bu etkinliklerin düzenlenmesinde emeği geçen ve katılım sağlayan herkese teşekkür etti.
Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cemile Nakış Karamağaralı ise konuşmasında, bu söyleşi dizisinin ilkini Cumhuriyet dönemimizin çok önemli mimarlarından Mimar Kemaleddin’in yapısı olan Rektörlük binamızda ve onun adını taşıyan salonda başlatmayı özellikle istediklerini söyleyerek, “Zira Mimar Kemaleddin hem Cumhuriyet tarihimiz hem mimarlığımız hem de Üniversitemiz için sembol bir isimdir” dedi. Prof. Dr. Karamağaralı, Mimarlık Bölümünde gelenekselmiş ancak uzun süredir ara verilmiş olan Perşembe seminerlerinin, Cumhuriyetimizin 100. yılını kutlarken tekrar başlatılması ve devam ettirilecek olmasını büyük bir heyecanla karşıladığını ve bundan çok mutlu olduğu dile getirdi.
Açılışta konuşan Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Musa Yıldız, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılını kutladığımız bu önemli yılda, Cumhuriyet tarihinin en köklü mimarlık okullarından biri olarak Mimarlık Fakültesinin, mimarlık mirasımıza yeniden bakmanın, tarihten öğrenmenin ve geleceği tarihsel bilgiyle yeniden tahayyül etmenin önemine dikkat çekerek bir dizi etkinlik düzenlediğini söyledi. Rektör Prof. Dr. Musa Yıldız, bu etkinliklerde Mimarlık Bölümünün, bilim, teknoloji ve sanat birikiminden yararlanmanın geleceği hem fikren hem fiziken inşa etmekteki rolüne vurgu yaptığına değindi.
Rektör Prof. Dr. Musa Yıldız, sözlerine şöyle devam etti: “Bölümün akademik öz görevi doğrultusunda çağdaş bilgi ve beceriler edinerek, mesleki alanda olduğu kadar toplumsal alanda da etkinlik gösterebilen, çevresel ve kültürel bilince, eleştirel bakış açısına sahip mezunlar verebilmek için bu nitelikte etkinliklerin düzenlenmesinin önemi aşikardır. Bu anlamda Mimarlık Fakültemize ve Mimarlık Bölümü’ne hedefleri doğrultusunda attıkları bu değerli adımlar için teşekkür ediyorum.”
Mimarlık Bölümünün düzenlediği bu etkinliklere, Cumhuriyet’in ilk eğitim kurumu olan Gazi Muallim Mektebini konu alan bu sunum ile başlanmasının oldukça kıymetli olduğunu belirten Prof. Dr. Musa Yıldız, “Gazi Muallim Mektebi aracılığıyla, Cumhuriyetin eğitim ilkelerini ve ideallerini, Cumhuriyet ve mimarlık tarihimizin önemli isimlerinden biri olan Mimar Kemaleddin Bey’in binasında ve ona atfedilmiş salonunda yeniden düşünmek bizler için büyük mutluluk kaynağıdır” dedi.
Prof. Dr. Paşa Tevfik Cephe, “Cumhuriyet'in İlk Eğitim Kurumu: Orta Muallim Mektebinden Gazi Üniversitesi'ne” adlı sunumunda, Cumhuriyetin ilk eğitim kurumlarından olan Orta Muallim Mektebi, Mektebin kuruluşundan günümüze yaşanan tarihi süreç ve Rektörlük binasının mimari yapısı hakkında belgeler ışığında bilgi verdi.
Orta Muallim Mektebinin açılış sürecinden söz eden Prof. Dr. Paşa Tevfik Cephe, hazırlıkların 26 Nisan 1926’da başladığını ve Enstitünün 1926 yılı sonlarında açıldığını kaydetti. İlk yönetici ve öğretmen kadrosuna ilişkin bilgiler de aktaran Prof. Dr. Cephe, edebiyat bölümüne ilk öğretmen okulu çıkışlı 16 erkek öğrencinin alınarak 1928’de mezun edildiklerini anlattı. Rektörlük binasının Mimar Kemaleddin’in son yapıtı olduğunu kaydeden Prof. Dr. Paşa Tevfik Cephe, Mimar Kemaleddin’in İslami mimari tarzına ağırlık verdiği ve lükse kaçıldığı gibi konularda eleştirildiğini vurguladı.
O dönemde ve daha sonraki yıllarda kullanılan Orta Muallim Mektebi ambleminden de bahseden Prof. Dr. Paşa Tevfik Cephe, yarısı mavi, yarısı lacivert zemin üzerine beş köşeli yıldızlardan oluşan bu amblemin Atatürk’ten ilham alınarak dizayn edildiğini belirtti. Prof. Dr. Cephe, günümüzde hala kullanılan Gazi Eğitim Enstitüsü marşı olan “Alnımızda bilgilerden bir çelenk…” dizesiyle başlayan Öğretmen Marşı’nın, burada görev alan 1929-30’larda hem müzik öğretmeni hem müdür yardımcısı olan Cevad Memduh Altar tarafından bestelendiği bilgisini verdi.
Prof. Dr. Paşa Tevfik Cephe, Rektörlük binasının Orta Muallim Mektebinden başlayarak Gazi Terbiye Enstitüsü, Gazi Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü, Gazi Eğitim Enstitüsü ve Gazi Eğitim Fakültesine ev sahipliği yaptığını söyledi. Prof. Dr. Paşa Tevfik Cephe, Cumhuriyetin eğitim alanlarındaki değişimine tanıklık etmiş ve cumhuriyet aydınlanmasında önemli rol üstlenmiş bu kurumun 1982 yılından itibaren Gazi Üniversitesine dönüştüğünü kaydetti.
Cumhuriyetimizin 100. yıl etkinlikleri kapsamında gerçekleştirilen “Cumhuriyet'in İlk Eğitim Kurumu: Orta Muallim Mektebinden Gazi Üniversitesi'ne” adlı etkinlik Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cemile Nakış Karamağaralı ve Gazi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mahmut Selvi tarafından Prof. Dr. Paşa Tevfik Cephe’ye teşekkür belgesi takdim edilmesiyle sona erdi.
Etkinlik sonunda katılımcılar tarihi Rektörlük Binasını gezerek, bina hakkında bilgi aldılar.
